Ký sinh trùng máu ở chó mèo: Hiểu đúng để cứu thú cưng kịp thời

Ký sinh trùng máu là một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến nhất ở chó mèo tại Việt Nam. Bệnh chủ yếu do các loài ve và bọ chét truyền nhiễm, gây ra hiện tượng thiếu máu, suy nhược và có thể tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Đây là một bệnh lý nghiêm trọng, tiến triển nhanh và cần can thiệp đúng thời điểm. Những kiến thức cơ bản trong bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết sớm và chủ động phòng ngừa cho thú cưng của mình.

1. Ký sinh trùng máu là gì?

Ký sinh trùng máu là những vi sinh vật sống trong tế bào hồng cầu hoặc bạch cầu của thú cưng, gây phá hủy máu và làm suy giảm miễn dịch. Ở chó mèo, các tác nhân thường gặp bao gồm:

• Babesia spp. (ở chó)
• Mycoplasma haemofelis (ở mèo)
• Ehrlichia canis (ở chó)
• Anaplasma spp. (cả chó và mèo)

Các ký sinh trùng này thường được truyền qua ve hút máu, đôi khi qua truyền máu không kiểm soát hoặc lây truyền từ mẹ sang con.

Chúng xâm nhập vào máu, phá huỷ tế bào và gây ra loạt phản ứng viêm toàn thân. Nếu không được xử lý sớm, bệnh sẽ làm suy yếu nghiêm trọng hệ miễn dịch và dẫn tới nhiều biến chứng nặng nề.

2. Triệu chứng của bệnh ký sinh trùng máu

Triệu chứng thường không đặc hiệu ở giai đoạn đầu, nhưng sẽ rõ ràng hơn khi bệnh tiến triển:

• Sốt cao liên tục hoặc từng cơn, có thể >40°C
• Niêm mạc nhợt nhạt (do thiếu máu)
• Vàng da, vàng mắt (tan máu hoặc tổn thương gan)
• Chán ăn, mệt mỏi, giảm cân nhanh
• Đi tiểu màu sẫm, phân đen
• Phì đại lách, nổi hạch toàn thân
• Rối loạn đông máu (xuất huyết dưới da, chảy máu mũi…)
• Có thể xuất hiện co giật, run cơ nếu tổn thương thần kinh

⚠️ Nếu không điều trị sớm, thú cưng có thể rơi vào suy đa cơ quan, thiếu máu nghiêm trọng, sốc nhiễm trùng và tử vong.

3. Chẩn đoán ký sinh trùng máu ở chó mèo

Chẩn đoán chính xác là bước quan trọng để điều trị hiệu quả:

• Soi máu nhuộm Giemsa: Quan sát trực tiếp ký sinh trùng trong tế bào máu dưới kính hiển vi.
• Xét nghiệm PCR: Kỹ thuật sinh học phân tử giúp phát hiện chính xác loại ký sinh trùng và mức độ nhiễm.
• Xét nghiệm huyết học toàn phần: Kiểm tra chỉ số hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, phát hiện mức độ thiếu máu, viêm hoặc suy tuỷ.

Tại Monvet, chúng tôi trang bị đầy đủ các công cụ soi lam máu, máy huyết học tự động và xét nghiệm PCR để đảm bảo chẩn đoán chính xác và nhanh chóng.

4. Ký sinh trùng máu có lây sang người không?

Phần lớn các loại ký sinh trùng máu ở chó mèo không lây sang người. Tuy nhiên, một số chủng Anaplasma spp. hoặc Ehrlichia spp. có thể lây qua ve sang người và gây bệnh dạng nhẹ. Vì vậy, phòng tránh ký sinh trùng máu cũng là một phần của bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

5. Cách phòng ngừa ký sinh trùng máu hiệu quả

Phòng bệnh luôn đơn giản và tiết kiệm hơn điều trị. Để bảo vệ thú cưng khỏi nguy cơ nhiễm ký sinh trùng máu, hãy:

• Nhỏ gáy thuốc phòng ve, bọ chét định kỳ (ví dụ: Bravecto, Frontline Plus, Simparica…)
• Dọn vệ sinh chuồng trại thường xuyên, giặt sạch nệm, ga trải thú cưng
• Kiểm tra ve hàng ngày, đặc biệt sau khi thú ra ngoài môi trường lạ
• Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm, và chỉ truyền máu sau khi xét nghiệm bệnh lý nhiễm trùng

6. Kết luận từ chuyên gia

“Nếu chó mèo của bạn có biểu hiện sốt cao kéo dài, nhợt nhạt, mệt mỏi bất thường – hãy nghĩ đến khả năng bị ký sinh trùng máu và đưa đến bác sĩ thú y càng sớm càng tốt.”

Việc điều trị càng sớm càng tiết kiệm chi phí, tăng khả năng hồi phục và hạn chế nguy cơ tử vong. Chủ động bảo vệ thú cưng là bảo vệ cả gia đình bạn.

📞 Liên hệ khám & xét nghiệm máu tại Monvet

📍 Monvet Clinic – 121 Lý Thường Kiệt, Cửa Ông, Cẩm Phả
📞 0782 369 731
🌐 monvetclinic.com

🔗 Tham khảo chuyên sâu:

• Merck Veterinary Manual – Canine Babesiosis
• Cornell Feline Health Center – Feline Hemotropic Mycoplasmosis
• WSAVA Global Guidelines – Vector-Borne Diseases